Trong khẩu phần ăn của bò, ngoài thức ăn tinh thì các loại thức ăn thô xanh, cụ thể là cỏ chiếm từ 60 – 70%, cỏ giúp cung cấp từ 60 – 80% năng lượng để vật nuôi nhanh lớn, khỏe mạnh, tăng sức đề kháng. Tuy nhiên, tại các khu vực vùng cao phía Bắc nước ta, các hộ gia đình chăn nuôi nơi đây thường gặp khó khăn trong vấn đề cung cấp thức ăn xanh cho vật nuôi khi mùa đông đến. Một giải pháp hữu ích được các chuyên gia khuyến khích bà con thực hiện đó chính là giữ trữ cỏ tại thời điểm dư thừa để dành đến khi khan hiếm thức ăn bằng cách ủ cỏ cho bò.
Cách ủ cỏ cho bò là gì?
Ủ chua cỏ lam thuc an cho bò là quá trình lên men yếm khí trong hầm kín có nhiệt độ và ẩm độ thích hợp. Rau, cỏ lên men chua tạo ra axit lactic làm giảm độ pH hạ xuống mức có tác dụng ức chế các vi sinh vật gây thối rữa cỏ.
Kỹ thuật ủ chua cỏ voi cho bò
1. Công đoạn chuẩn bị
Chuẩn bị dụng cụ ủ:
Nếu dự trữ với số lượng lớn để thuận tiện trong quá trình ủ bà con nên làm hầm ủ. Hầm ủ phải chắc chắn, thành và đáy được làm cứng khô ráo, đặc biệt phải làm nắp để đậy kín không cho nước vào hầm.
Nếu ủ với số lượng nhỏ có thể sử dụng loại thùng nhựa để dễ dàng vệ sinh, di chuyển và đậy kín.
Để tiết kiệm và thuật tiện thì làm bằng túi nylon là tốt nhất, dễ cho nguyên liệu vào và có thể buộc kín, hoặc hút hết khí đảm bảo khi ủ không bị hỏng do lọt khí.
Chuẩn bị nguyên liệu ủ:
Cỏ tươi nên được thu hoạch vào những ngày khô ráo lúc sáng sớm. Đảm bảo cỏ để ủ phải tươi, hoặc khô cần loại bỏ nguyên liệu bị thối, ủng, mốc và sạch không lẫn tạp chất, độ ẩm cỏ lúc ủ tốt nhất là 65-70%.
Ngoài ra còn cần thêm các chất phụ gia như: muối ăn (2-2,5%), mật rỉ đường (2-3% tuỳ loại cỏ, cỏ ngọt nhiều thì ít rỉ đường, cỏ già, ít ngọt thì nhiều rỉ đường), một ít rơm khô hay bã mía khô.
2. Cách ủ thức ăn cho bò
– Bước 1: Sử dụng các loại máy chuyên dụng cắt nhỏ cỏ để quá trình nén chặt hơn, và giúp cho bò vừa ăn.
– Bước 3: Lót ở đáy hố, thùng, bao nylon một lớp rơm hoặc bã mía.
– Bước 4: Xếp cỏ vào dụng cụ ủ, nén chặt cỏ đảm bảo không khí không thoát ra giữa các khe hở, cuối cùng rắc muối và mật rỉ đường. Bà con có thể áp dụng theo công thức 200kg nguyên liệu cỏ + 4-5kg muối + 5-6kg mật rỉ đường.
Thời gian ủ chua tốt nhất khoảng từ 6 đến 8 tuần. Khi đã tiến hành ủ chua, không nên mở ra mở để xem, nên dùng loại bao bằng bạt để đảm bảo kín 100%.
Nếu áp dụng đúng cách ủ thức ăn cho bò thì cỏ sau khi ủ sẽ có mùi thơm hơi chua của cỏ lên men, màu xanh vàng đến vàng sáng giống màu của dưa cải muối, cỏ không mềm nhũng và không bị mốc.
3. Cách lấy thức ăn ủ chua cho bò
Khi lấy thức ăn cho bò, nên lấy lượng thức ăn vừa đủ cho vật nuôi không để dư thừa. Sau khi lấy thức ăn cho bò xong thì cần phải đậy chặt, tránh để cỏ ủ tiếp xúc với không khí, sẽ làm chất lượng thức ăn kém đi. Lúc đầu, có thể vật nuôi ăn chưa quen, nên cho ăn ít, rồi tăng dần, đến khi ăn quen.
Bằng cách ủ chua thức ăn cho bò sẽ giúp bà con dự trữ được thức ăn xanh cho thời gian thiếu nguồn cỏ tươi. Đồng thời, tạo nguồn thức ăn dinh dưỡng cao, nhiều vitamin nhóm B, có chứa nhiều vi khuẩn lên men lactic và trâu bò rất thích ăn. Tuy nhiên, không thể thay thế hoàn toàn thức ăn thô xanh bằng thức ăn ủ chua, vì có thể gây rối loạn tiêu hóa và nếu ăn quá nhiều vật nuôi có thể bị tiêu chảy.