Hiện nay, các mô hình nuôi trùn quế (trùn quế) đã và đang ngày càng phát triển rộng rãi hơn. Giun quế là nguồn thức ăn giàu dinh dưỡng phù hợp sử dụng cho nhiều loại vật nuôi, hơn nữa chất thải của giun trùn quế còn được dùng làm phân bón rất tốt cho cây trồng. Không chỉ vậy, việc nuôi giun quế là cách xử lý rác thải nhà bếp hiệu quả mà không gây ô nhiễm môi trường. Nuôi giun quế vừa giúp mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn giúp xử lý được rác thải bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, làm sao nuôi giun quế để có thể khai thác được tiềm năng kinh tế từ giun trùn quế thì không phải hầu hết bà con đều biết được. Sau đây chúng tôi xin hướng dẫn đến bà con cách nuôi trùn quế với chi phí đầu tư rẻ nhưng mang lại hiệu quả cao, mời bà con cùng theo dõi.
Một số lợi ích phổ biến mà giun quế mang lại
– Làm thức ăn trong chăn nuôi: giun quế là nguồn thức ăn phong phú, giàu dinh dưỡng phục vụ chăn nuôi thủy hải sản, chăn nuôi gia súc, gia cầm. Giun trùn quế cung cấp Protein chất lượng cao cho vật nuôi, giúp đàn vật nuôi nhanh lớn, khỏe mạnh, đặc biệt là trong chăn nuôi gà.
– Làm phân hữu cơ tốt cho cây trồng: trong phân trùn quế chứ hệ vi khuẩn cố định đạm, vi khuẩn phân giải photpho khó tan, phân giải cellulose, các chất khoáng đa lượng, trung lượng cung cấp dinh dưỡng cho cây trong một thời gian dài. Hơn nữa, chất mùn trong phân còn có thể giúp cải tạo đất trồng hiệu quả, loại bỏ độc tố, nấm hại, vi khuẩn gây bệnh, giữ độ ẩm trong đất, chống xói mòn giúp đất trồng tơi xốp. Đây được xem là lợi ích hàng đầu của nghề nuôi giun quế mang lại.
– Làm sạch môi trường sinh thái: Giun quế có khả năng xử lý số lượng lớn chất thải từ chăn nuôi và sinh hoạt hàng ngày, giúp giảm ô nhiễm môi trường.
Kỹ thuật nuôi trùn quế
1. Làm chuồng nuôi
Với các hộ gia đình nuôi giun quế quy mô lớn có thể làm chuồng, bể để nuôi giun quế, chuồng kín tối và thoáng mát sẽ giúp phát triển rất nhanh. Tùy vào diện tích đất trống, và mật độ chăn nuôi bà con xây chuồng sao cho phù hợp. Về yêu cầu cơ bản chuồng nuôi cần đạt độ cao khoảng 0.4m và chiều ngang từ 1 – 1.5m, chuồng nuôi phải có mái che nắng che mưa và nền cao ráo tránh ngập úng.
Có thể tận dụng chuồng nuôi heo cũ để nuôi giun, với chăn nuôi giun quế quy mô nhỏ bà con cũng có thể nuôi trong thùng, chậu đặc biệt cũng phải đảm bảo thoát nước tốt.
2. Nền chuồng
Chất nền tốt nhất là phân chuồng trộn với lá cây, lá cỏ, rơm rạ, các loại rau thừa, cỏ, lá thân ngô, rơm rạ tươi, xơ dừa, mùn cưa được băm nhỏ và ủ cho đến khi hoai mục. Không được dùng lá có độc như lá lim, xoan, sắn.
Nền chuồng nuôi giun quế phải đảm bảo độ tơi xốp tốt, không chứa chất độc hại, giàu dinh dưỡng, khả năng giữ ẩm tốt, không gây phản ứng nhiệt, độ pH ở mức trung tính từ 6,5 – 7,5.
3. Hướng dẫn thả giống
Nên mua giống con trùn quế sinh khối có cả trùn bố, mẹ, giun con, trứng kén và môi trường mà giun đang sống. Giống trùn sinh khối dễ thích nghi với môi trường sống hơn và khả năng sinh sản tốt hơn.
Mật độ thả giống quyết định mô hình nuôi trùn quế hiệu quả hay không. Mật độ thích hợp khoảng 9 – 12kg giun sinh khối/m2 tương đương với 3 – 4kg giun tinh/m2.
Nên thả giun vào buổi sáng mát mẻ, thả giun giữa chuồng hoặc rải thành từng đám. Khoảng 5 – 7 phút sau trùn quế sẽ chui hết xuống lớp sâu. Quan sát mặt luống và loại bỏ những con trùn ngọ nguậy tại chỗ, không có khả năng di chuyển xuống lớp đất sâu. Sau khi loại bỏ những con trùn bị thương, dùng doa tưới cây để tưới ẩm nhẹ lên luống.
4. Thức ăn cho giun quế
Thức ăn cho trùn quế là các loại phân chuồng tươi như phân trâu, bò, lợn, dê, thỏ, ngựa hoặc thức ăn là rác hữu cơ đã hoai mục, được ủ với các phương pháp ủ nóng, ủ nguội tùy tình hình thực tế.
Thời điểm cho ăn: cho giun ăn 2 ngày sau khi thả giống. Cho giun ăn lần tiếp theo, khi thấy bề mặt luống không còn thức ăn cũ.
Cách cho ăn: Vào mùa hè, bà con nên cho trùn quế ăn 2 – 3 ngày/lần, thức ăn trải trên mặt luống dày 2 – 3cm. Vào mùa đông thời tiết lạnh hơn, bà con cho giun ăn 3 – 4 ngày/lần, thức ăn trải trên mặt dày 5cm.
5. Chăm sóc môi trường sống của giun quế
Duy trì độ ẩm nền chuồng khoảng 70%, cấp ẩm cho môi trường sống của giun quế bằng cách tưới nước mỗi ngày.
Bà con phải kiểm tra nhiệt độ của sinh khối 2 ngày/lần vào khoảng thời gian từ 8h sáng – 15h chiều. Duy trì nhiệt độ từ 25 – 30oC. Nếu cao quá thì phải xới đảo để tạo độ thông thoáng, nếu thấp quá thì cần dùng bạt che.
6. Phòng và trị bệnh ở giun quế
Có thể nói giun quế ít bệnh hơn so với nhiều loại vật nuôi khác. Nhưng bà con cần theo dõi thường xuyên để kịp thời xử lý nếu bị bệnh.
– Đảm bảo nước dùng để tưới cho giun phải sạch sẽ, không bị ô nhiễm, pH trung tính.
– Khi thay đổi thức ăn chỉ nên dùng thử ở diện tích nhỏ để đảm bảo không ảnh hưởng lớn đến cả lứa.
– Hàng ngày theo dõi nơi nuôi trùn, nếu thấy kiến phải tiêu diệt ngay.
– Che chắn kỹ lưỡng để tránh gà, cóc, ếch, nhái, rắn, chuột ăn giun.
– Không để giun tiếp xúc với các loại thuốc trừ sâu, hóa chất như xà phòng, nước rửa chén, muối ăn, nước giải, tro bếp…
Một số bệnh thường gặp:
– Bệnh no hơi: do trùn ăn phải những loại thức ăn quá giàu chất đạm như phân bò sữa, lợn… Biểu hiện thường thấy là sau khi ăn, trùn nổi lên mặt luống, trườn dài rồi chuyển sang màu tím bầm, chết. Trong trường hợp này bà con nên hốt hết phần thức ăn còn lại ra rồi tưới nước lên mặt luống, ngừng cho ăn thức ăn cũ, không cho ăn quá nhiều thức ăn có chất đạm.
– Trúng khí độc: do đáy chất nền bị thối rữa, trong thời gian dài chất nền thiếu O2 làm CO2 chiếm hết khe hở của chất nền, làm cho trùn chui hết lên bề mặt. Lúc này bà con ngừng cho ăn, dùng cuốc đào mặt luống để tạo độ tơi xốp và thông thoáng cho giun.
7. Thu hoạch
Đối với luống mới bà con có thể thu hoạch sau 60 ngày thả giống, với luống cũ là từ 30 ngày nuôi. Kích cỡ giun có thể thu hoạch đạt từ 10 – 15cm.
Thể thu hoạch theo mục đích sử dụng:
Làm thức ăn cho vật nuôi: 30 – 60 ngày. Chu kỳ từ 2 – 3 tuần.
Thu phân: sau từ 2 – 3 tháng nuôi. Chu kỳ thu từ 1 – 1,5 tháng.