Thực trạng hiện nay cho thấy, môi trường sống ngày càng ô nhiễm do quá trình chăn nuôi, đặc biệt là do chăn nuôi heo. Những năm gần đây, nhiều nhiều biện pháp được đưa ra để nhằm xử lý các chất thải trong chăn nuôi. Mô hình nuôi heo trên đệm lót sinh học được đánh giá khá cao bởi khả năng xử lý chất thải cũng như có mức chi phí rẻ. Để có thể áp dụng mô hình đệm lót sinh học một cách hiệu quả nhất người chăn nuôi cần hiểu rõ những ưu – nhược điểm của đệm lót sinh học.
Đệm lót sinh học là gì?
Đệm lót sinh học là hỗn hợp giữa chất trộn có thể là trấu, mùn cưa, lõi bắp, dăm bào… kết hợp men vi sinh vật có lợi. Nhóm vi khuẩn có hoạt tính cao, phân giải mạnh các chất thải động vật (phân và nước tiểu) để chuyển hóa thành các chất vô hại (không có mùi).
Ưu – nhược điểm của đệm lót sinh học trong chăn nuôi heo
Ưu điểm của đệm lót sinh học:
– Mùi hôi hầu như không còn do chất thải bị tiêu hủy trên nền đệm lót. Nhờ đó môi trường được cải thiện, chăn nuôi có thể phát triển gần khu dân cư.
– Sử dụng đệm lót sinh học giúp giảm công sức, chi phí nhân công dọn dẹp chuồng trại. Tiết kiệm nước và điện do không cần rửa chuồng, tắm heo.
– Giảm tỷ lệ mắc các bệnh thường gặp ở heo trong chăn nuôi.
– Tăng chất lượng đàn heo và chất lượng sản phẩm.
– Mô hình nuôi heo bằng đệm lót sinh học giúp bà con thực hiện phương thức nuôi heo sinh học, thay đổi tập quán chăn nuôi cũ, lạc hậu, góp phần bảo vệ môi trường và cung cấp nguồn thực phẩm sạch cho người tiêu dùng.
– Ngoài ra, bà con cũng có thể tận dụng đệm lót sau khi thu dọn để dùng bón cho cây trồng.
Nhược điểm của đệm lót sinh học:
– Quá trình lên men của vi sinh vật trong đệm lót đã sinh nhiệt làm nhiệt độ chuồng nuôi tăng, luôn ở mức 30 – 40oC, có thể đến 45oC, do đó bà con cần chú ý đến vấn đề làm mát cho heo.
– Tốn diện tích chăn nuôi, không thể nuôi với mật độ cao vì mật độ nuôi cao sẽ không đảm bảo sự tiêu hủy hết phân và rút ngắn tuổi thọ của đệm.
– Phải tuân thủ kỹ thuật sử dụng và bảo quản đệm lót để phát huy khả năng phân hủy chất thải của vi sinh vật trong đệm lót.
Kỹ thuật làm đệm lót sinh học nuôi heo
– Hòa 1kg chế phẩm vi sinh EM + 5 lít rỉ đường với 100-150 lít nước sạch.
– Trộn đều 400-500kg trấu với 20kg cám gạo, đồng thời tưới đều dịch CHẾ PHẨM SINH HỌC vừa pha sao cho độ ẩm đạt 30% (kiểm tra độ ẩm bằng cách sờ tay vào đống nguyên liệu, thấy hơi ướt là được).
– Sau khi trộn đều, vun nguyên liệu thành đống, che bạt kín, ủ từ 2-3 ngày, thấy có mùi thơm, chua dịu. Sau đó dải đều vào chuồng với độ dày 50cm.
Lưu ý cách sử dụng đệm lót sinh học
– Trước khi thả heo vào chuồng cần rải đều phân từ đàn cần thả trên mặt đệm lót để heo có thói quen thải phân đều trên mặt chuồng.
– Mật độ 1,5 m2/con là phù hợp, đảm bảo sự tiêu hủy hết phân và kéo dài tuổi thọ của đệm.
– Đảm bảo độ ẩm tầng trên cùng của đệm lót luôn giữ ở 20% để đảm bảo cho sự lên men tiêu hủy phân tốt, heo không cảm thấy khó chịu, da được bảo vệ tốt. Giữ cho đệm lót không bị ướt do nước mưa và nước từ vòi uống. Khi đệm lót bị ướt cần bổ sung chất độn lót khô. Khi thấy đệm lót bị khô cần phải làm ẩm đệm lót.
– Đảm bảo đệm lót luôn tơi xốp để phân tiêu hủy nhanh, do vậy hàng ngày cần xới tơi đệm lót đặc biệt ở chỗ đệm lót có hiện tượng kết tảng.
– Thường xuyên quan sát phân nếu thấy phân nhiều ở một chỗ cần vùi lấp ngay. Nếu lượng phân quá nhiều, không phân giải hết có thể mang đi. Nếu heo bị tiêu chảy cần cách ly, rắc vôi hoặc phun chế phẩm men sau đó vùi sâu xuống 30cm.
– Khi thấy có mùi của nguyên liệu kèm mùi của phân lên men, không có mùi thối là đệm lót đang hoạt động tốt. Ngược lại, cần phải xới đệm lót và bổ sung thêm dịch chế phẩm men.
– Sau 1 – 2 đợt nuôi nếu đệm lót bị sụt giảm thì bổ sung thêm 5 – 10% chất độn và chế phẩm men.
Với những ưu điểm và nhược điểm của đệm lót sinh học trong xử lý chất thải trong chăn nuôi heo, hi vọng giúp ích cho bà con chăn nuôi.
