Chăn nuôi bò thịt là một ngành chăn nuôi gắn bó rất lâu đời với người nông dân Việt Nam ta, nó đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thực phẩm cho xã hội và giúp cải thiện nền kinh tế cho không ít hộ gia đình. Hiện nay, với nhu cầu sử dụng thực phẩm thịt bò ngày càng cao, cùng với sự phát triển của khoa học đã cho ra đời nhiều giống bò thịt như: các giống bò lai, giống bò siêu thịt,… với đặc điểm và khả năng sinh trưởng khác nhau đang được chăn nuôi phổ biến và rộng rãi trên khắp các vùng miền trong cả nước. Bài viết này sẽ giới thiệu đến bà con các giống bò nổi tiếng trên thế giới cũng như các giống bò thịt ở Việt Nam để giúp bà con có thể lựa chọn cho mình giống bò tốt nhất hiện nay phù hợp với điều kiện chăn nuôi của mình.
Giống bò thịt tốt nhất hiện nay
1. Các giống bò nội ở việt nam
1.1. Giống bò Vàng Việt Nam
Bò vàng hay còn gọi là giống bò ta, bò cóc để gọi chung một số nhóm bò vàng ở Lạng Sơn, Thanh Hóa, Nghệ An, Ninh Thuận, Bình Thuận…
Bò giống Việt Nam có lông màu vàng nhạt, không có u. Ưu điểm là thích nghi tốt với điều kiện thời tiết khí hậu Việt Nam, phương thức chăn nuôi đơn giản, có thể tận dụng được nguồn thức ăn có sẵn, phụ phẩm nông nghiệp, chịu được kham khổ khi thiếu thốn nguồn thức ăn. Đặc biệt, bò vàng Việt Nam chống chịu bệnh rất tốt, chịu được các loại ve, mòng, các bệnh ký sinh trùng.
Khả năng sinh sản của bò tốt. Bò cái nếu được chăm sóc tốt có thể phối giống đầu tiên lúc 20 tháng tuổi, chu kỳ mỗi lứa từ 12 – 13 tháng, tỷ lệ nuôi sống bê con cao đến 95%.
Tuy nhiệt nhược điểm của giống bò thịt này là không thể đáp ứng nhu cầu chăn nuôi thâm canh năng suất cao, chăn nuôi theo các mô hình trang trại vì tốc độ sinh trưởng chậm, thân hình nhỏ, sản lượng thịt và sữa thấp. Trọng lượng con trưởng thành khoảng 170 – 260kg/con. Tỷ lệ thịt xẻ của bò chỉ đạt từ 43 – 44%. Khối lượng thịt xẻ bỏ đầu, chân, da, nội tạng từ 75 – 80kg/con, khối lượng thịt tinh sau khi đã lọc xương đạt từ 60 – 65kg/con. Sản lượng sữa của giống bò vàng Việt Nam cũng thấp, chỉ từ 300 – 400kg trong một chu kỳ từ 6 – 7 tháng.
1.2. Bò H’Mong
Một trong các giống bò được nuôi nhiều ở các bản của người H’Mong khu vực miền núi phía Bắc đó chính là giống bò H’Mong.
Ngoại hình bogiong này gần giống với bò Vàng Việt Nam nhưng có tầm vóc lớn hơn, tỷ lệ thịt cao hơn so với các giống bò Vàng Việt Nam. Giống bò này đã thích nghi với điều kiện dinh dưỡng, khí hậu, môi trường, thổ nhưỡng khu vực rừng núi nên rất thích hợp cho bà con các khu vực miền núi. Hiện nay thịt bò H’Mong đã được đăng ký thương hiệu tại khu vực Cao Bằng.
2. Các giống bò lai ở việt nam
2.1. Bò Lai Sind
Giống bò Lai Sind là tên gọi chung cho 1 nhóm bò thịt giống lai tạo ra từ bò đực nhóm Zebu (Red Shindhy, Sahiwal, Brahman vv…) với bò Vàng Việt Nam. Nhóm cac giong bo lai này mang ngoại hình trung gian giữa bò Vàng địa phương và bò Zebu. Do không kiểm soát được công tác phối giống nên hiện nay nhóm bò Lai Sind có vóc dáng, ngoại hình, màu sắc lông không đồng nhất. Các giống bò hiện nay được nuôi phổ biến và ưa chuộng nhất là nhóm có màu lông đỏ sậm cánh gián. Nhóm bò Lai Sind có tầm vóc lớn hơn và tỷ lệ thịt cao hơn so với bò Vàng. Khối lượng trưởng thành của bò khoảng 250 – 450kg.
Bò Lai Sind do được lai tạo với giống bò Vàng nên có khả năng thích nghi tốt với điều kiện khí hậu nước ta và khả năng sinh sản, cày kéo tốt, tuy nhiên lại đòi hỏi mức dinh dưỡng cao hơn bò Vàng. Giống bò này thích hợp nuôi tại các khu vực đồng bằng, duyên hải ven biển và trung du.
2.2. Bò lai Drought Master
Đây là giống bò lai từ bò đực thuần Drought Master với bò cái Lai Sind. Bò lai Drought Master có tầm vóc lớn, lông màu vàng sậm giống bò Lai Sind, lớn nhanh và tỷ lệ thịt cao. Với điều kiện chăm sóc tốt bò nuôi khoảng 2 năm có thể đạt trọng lượng khoảng 450 – 500kg, cho tỷ lệ thịt lọc đạt 41 – 43%.
Bò lai Drought Master có khả năng đào thải mồ hôi qua da tốt nên thích nghi được với khí hậu nhiệt đới, phù hợp để chăn nuôi theo mô hình trang trại. Hiện giống bò này đang được ưa chuộng tại 1 số tỉnh thành như Vĩnh Phúc, Hà Nội, Đăk Lăk, Bình Dương.
2.3. Bò lai Red Angus
Là giống bò lai được tạo ra khi phối giữa bò đực thuần Red Angus với bò cái Lai Sind. Màu lông đặc trưng của chúng là màu cánh gián, có lẫn những mảng tối ở hai bên cổ, dọc lưng và u vai. Trọng lượng cơ thể bò đực trung bình từ 370 – 450kg/con, cơ thể bò cái trung bình từ 300 – 350kg/con.Tỷ lệ thịt xẻ thu được đạt từ 48 – 50%.
Ngoài ra, giống bò này cũng cho sản lượng sữa cao từ 1.250 – 1.800kg/chu kỳ vắt sữa 240 – 270 ngày. Nếu được cung cấp nguồn đầy đủ thức ăn giàu dinh dưỡng, một số con có thể cho 5.000kg sữa/ chu kỳ. Tỉ lệ mỡ sữa từ 4 – 5%. Giống bò này thích hợp nuôi tại những vùng có điều kiện đất đai trồng cỏ tốt và người chăn nuôi chịu đầu tư thức ăn tinh vì bò lớn nhanh nên đòi hỏi mức dinh dưỡng cao.
3. Các giống bò trên thế giới
3.1. Bò Sahiwal
Giống bò này vó nguồn gốc từ Pakistan, được nuôi rộng rãi ở các nước Pakistan, Ấn độ, Châu Phi, Châu Á, Mỹ la tinh, là giống bò có thể cho sữa thịt. Bò có màu vàng sẫm, màu vàng hơi đỏ tối, một số có màu vàng như bò Việt Nam, thân hình chắc chắn.
Trọng lượng con trưởng thành đạt khoảng 350 – 500kg. Năng suất sữa bình quân ở bò cái 2.100 – 2.200kg trong một chu kỳ vắt sữa 270 – 280 ngày, tỷ lệ mỡ sữa trên 52%, tỷ lệ thịt xẻ là 50%.
3.2. Bò Brahman
Bò Brahman là giống bò thịt nhiệt đới, được nuôi rộng rãi ở tất cả các nước nhiệt đới và cận nhiệt đới. Thường sẽ có bộ lông màu trắng xám hoặc trắng ghi, người ta cũng đã chọn lọc được các dòng Bradman màu đỏ.
Bò có ngoại hình chắc chắn, khoẻ mạnh, hệ cơ phát triển, u vai phát triển, tai to và cụp xuống. Khối lượng trưởng thành: Bò cái khoảng 380kg và bò đực khoảng 600-650kg, năng suất sữa thấp: 600-700kg/chu kỳ, tỷ lệ xẻ thịt 52,5%.
Ngành chăn nuôi bò mang được xem là một nghề thoát nghèo cho bà con nông dân. Để chăn nuôi bò thành công, bà con phải chú ý nhiều đến công việc làm sao để lựa chọn được bò giống tốt. Không chỉ thế bà con còn phải chú trọng đến kỹ thuật chăn nuôi phù hợp với từng loại giống bò. Hi vọng với bài viết trên sẽ giúp bà con lựa chọn được giống bò tốt nhất phù hợp với điều kiện chăn nuôi của mình, chúc bà con thành công!